Điểm Piotroski: Công cụ đánh giá hiệu quả tài chính doanh nghiệp

Điểm Piotroski (Piotroski Score) là một hệ thống điểm số được phát triển bởi Joseph Piotroski, giáo sư kinh tế tại Đại học Stanford. Hệ thống này gồm 9 chỉ số tài chính, được chia thành 3 nhóm. Mỗi chỉ số đạt được sẽ được ghi điểm và tổng số điểm có thể đạt được là 9.

Các công ty với điểm Piotroski cao được coi là các công ty tốt về tài chính và có khả năng tăng trưởng tốt trong tương lai, trong khi các công ty với điểm thấp hơn có thể gặp khó khăn trong việc tăng trưởng và có thể là những công ty đầu tư rủi ro.

Cụ thể, các chỉ số được sử dụng bao gồm:

Nhóm 1: Chỉ số lợi nhuận

1. Lợi nhuận ròng tích lũy trong 3 năm gần nhất.
2. Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
3. Tỷ suất lợi nhuận ròng trên tài sản.

Nhóm 2: Chỉ số thanh khoản và tình hình tài chính

4. Tỷ lệ thanh toán ngay.
5. Tỷ lệ tài sản ngắn hạn đến tổng tài sản.
6. Tỷ suất tăng trưởng doanh thu.

Nhóm 3: Chỉ số quản lý và hoạt động kinh doanh

7. Tỷ lệ giữ lại lợi nhuận ròng.
8. Tăng trưởng tổng tài sản.
9. Tăng trưởng vốn cổ phần.

Điểm Piotroski có thể giúp các nhà đầu tư đánh giá các chỉ số tài chính của một công ty và đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

Cách tính Piotroski

Để tính điểm Piotroski, trước hết ta cần phải thu thập dữ liệu tài chính của công ty từ các báo cáo tài chính. Sau đó, ta sử dụng các chỉ số tài chính đã được đề cập ở trên để tính điểm cho mỗi chỉ số. Sau đây là cách tính điểm Piotroski:

Bước 1: Xác định 9 yếu tố tài chính của công ty

Các yếu tố tài chính được sử dụng để tính điểm Piotroski bao gồm:

1. Lợi nhuận ròng (net income)
2. Tăng trưởng lợi nhuận ròng so với năm trước đó (net income growth)
3. Tăng trưởng tổng tài sản so với năm trước đó (total asset growth)
4. Tỷ lệ thanh toán ngắn hạn (current ratio)
5. Khả năng thanh toán nợ dài hạn (long-term debt to asset ratio)
6. Khả năng sinh lời từ hoạt động kinh doanh (operating cash flow)
7. Tăng trưởng giá cổ phiếu trong năm (stock price performance)
8. Khả năng sinh lời từ hoạt động kinh doanh so với lợi nhuận ròng (operating income to net income ratio)
9. Tỷ lệ cổ tức (dividend yield)

Bước 2: Gán điểm cho từng yếu tố tài chính

Với mỗi yếu tố tài chính, công ty sẽ được gán một điểm nếu yếu tố đó đáp ứng một số tiêu chí được xác định trước. Các tiêu chí này được phân loại thành 3 nhóm:

Nhóm 1: Tiêu chí tích cực

Các tiêu chí tích cực bao gồm:

• Lợi nhuận ròng dương (+)
• Tăng trưởng lợi nhuận ròng so với năm trước đó (+)
• Tăng trưởng tổng tài sản so với năm trước đó (+)
• Khả năng thanh toán nợ ngắn hạn tốt (current ratio > 1)

Nếu công ty đáp ứng được một trong các tiêu chí này, điểm sẽ được gán là 1. Nếu không đáp ứng được, điểm sẽ là 0.

Nhóm 2: Tiêu chí tiêu cực

Các tiêu chí tiêu cực bao gồm:

• Tỷ lệ thanh toán ngắn hạn kém (current ratio < 1)
• Khả năng thanh toán nợ

Bước 3: Tổng hợp điểm

Sau khi tính điểm cho từng yếu tố tài chính, ta sẽ cộng tổng số điểm đạt được của công ty. Điểm tối đa mà một công ty có thể đạt được là 9 điểm.

Dựa trên tổng điểm, công ty sẽ được phân loại thành 3 nhóm:

• Các công ty có tổng điểm từ 8-9 điểm được xem là tốt.
• Các công ty có tổng điểm từ 4-7 điểm được xem là trung bình.
• Các công ty có tổng điểm từ 0-3 điểm được xem là kém.

Ưu điểm và hạn chế của điểm Piotroski

Ưu điểm

1. Piotroski sử dụng nhiều chỉ số tài chính để đánh giá tình hình tài chính của một công ty. Vì vậy, nó giúp cho các nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính của công ty.
2. Piotroski dễ sử dụng và tính toán. Vì vậy, các nhà đầu tư có thể dễ dàng áp dụng nó để đánh giá các công ty khác nhau.
3. Piotroski có thể giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư thông minh bằng cách xác định các công ty có tiềm năng tăng trưởng và tránh các công ty có tình hình tài chính không tốt.

Hạn chế

• Piotroski không phản ánh các yếu tố ngoại cảnh, chẳng hạn như môi trường kinh doanh hoặc sự thay đổi của ngành công nghiệp. Do đó, một công ty có điểm Piotroski cao không nhất thiết là một công ty tốt để đầu tư.
• Piotroski không phản ánh sự khác biệt giữa các ngành công nghiệp, do đó, các nhà đầu tư cần phải đánh giá một công ty dựa trên điều kiện và ngành công nghiệp của nó.

Kết luận

Điểm Piotroski là một công cụ hữu ích để đánh giá tình hình tài chính của một công ty và giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư thông minh. Tuy nhiên, điểm Piotroski không phải là công cụ đánh giá hoàn hảo và cần được sử dụng kết hợp với các công cụ và phân tích khác để đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả.

Ngoài ra, các nhà đầu tư cần phải lưu ý đến các hạn chế của điểm Piotroski và đánh giá một công ty dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả môi trường kinh doanh và ngành công nghiệp của nó.