Những điều cần biết về quy chế lương cho người lao động
Vấn đề về tiền lương luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu với cả người lao động và người sử dụng lao động dù trong môi trường nhà nước hay tư nhân. Người lao động mong sự công bằng trong tiền lương không những vì thu nhập mà còn vì lòng tự trọng. Họ cảm thấy bị xúc phạm khi kết quả làm việc của họ hơn một số người nào đó (có thể là trong hoặc ngoài doanh nghiệp)mà vẫn phải chịu một mức lương thấp hơn. Doanh nghiệp muốn tạo động lực làm việc tốt cho nhân viên thì phải chứng minh được rằng chỉ có kết quả làm việc tốt mới cạnh tranh được mức lương. Bởi vậy, xây dựng quy chế lương cho người lao động là vấn đề vô cùng quan trọng, nhất là khi doanh nghiệp mới thành lập.
Lợi ích mang lại từ quy chế tiền lương tốt
Một hệ thống tiền lương và tiền công tốt có rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Nó không chỉ giúp duy trì đội ngũ hiện tại, đảm bảo đối xử công bằng với tất cả mọi người, mà còn có tác dụng nâng cao năng suất và chất lượng lao động, giúp doanh nghiệp thu hút và duy trì được những nhân viên giỏi. Các lợi ích mang lại từ quy chế tiền lương tốt:
- Giúp thu hút và giữ lại các nhân viên cần thiết
- Không phải trả tiền lương và tiền công quá cao
- Tạo điều kiện thuận lợi cho công tác trả lương hàng ngày
- Giúp giải thích cho nhân viên về những chênh lệch tiền lương
- Tạo một cơ sở vững chắc để ước tính quỹ lương
Những nhân tố ảnh hưởng đến chế độ tiền lương
Lương cho người lao động là sự trả công, thù lao mà người lao động được hưởng cho quá trình làm việc của mình. Lương được biểu hiện bằng tiền, được đảm bảo bằng thỏa thuận riêng giữa người lao động và người sử dụng lao động. Sau đây là một vài nhân tố chính ảnh hưởng đến chế độ tiền lương của người lao động:
Quy định của pháp luật
Tìm hiểu và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về các vấn đề lao động trước khi xây dựng cơ chế trả lương là việc làm bắt buộc. Doanh nghiệp cần lưu ý đến các vấn đề như mức lương tối thiểu Nhà nước quy định hợp đồng và lương thử việc, lương thời vụ, lương trong kỳ thai sản, ốm đau, nghỉ việc…
Tính chất công việc
Những công việc yêu cầu trình độ học vấn, chuyên môn mới có thể thực hiện được, công việc có tầm quan trọng luôn cao, điều kiện làm việc khó khăn hoặc ảnh hưởng tới sức khỏe,… sẽ có tiền lương cao hơn các công việc khác.
Cung cầu lao động
Khi nguồn cung lao động trở nên khan hiếm và nhỏ hơn nhiều lần nhu cầu tuyển dụng lao động thì tiền lương của người lao động sẽ cao hơn và ngược lại.
Khả năng tài chính của công ty
Khả năng tài chính của công ty đóng vai trò quyết định chính sách tiền lương, ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động.
Bản thân người lao động cũng là một nhân tố ảnh hưởng đến tiền lương
Các yếu tố thuộc về cá nhân người lao động như: trình độ chuyên môn, thâm niên, kinh nghiệm công tác, năng suất lao động…. là những yếu tố quyết định mức lương của người lao động tại một doanh nghiệp.
Quy chế trả lương cho người lao động tại doanh nghiệp
Quy chế là chế độ được quy định bởi một cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong một phạm vi nhất định. Được ban hành có văn bản và có hiệu lực thi hành trong phạm vi cơ quan, tổ chức đó. Quy chế trả lương là tất cả các chế độ quy định về việc trả thu nhập cho người lao động trong một công ty, một doanh nghiệp hay một tổ chức. Được xây dựng trên cơ sở những quy định của nhà nước, nằm trong khuôn khổ pháp luật và phù hợp với quy định của pháp luật.
Quy chế trả lương của một doanh nghiệp được xây dựng theo từng chương, mục, điều, khoản trong đó quy chế xác định rõ các nội dung về đối tượng áp dụng. Nguyên tắc trả lương, thẩm quyền quyết định việc trả lương, phương thức và hình thức trả lương. Đồng thời cũng công bố quỹ lương của công ty, hệ số lương cơ bản, hệ số lương công việc. Và các chế độ tiền lương làm thêm giờ, các chế độ chi lương khác, thời gian trả lương và các chế độ nghỉ lễ, tết, ốm đau, nghỉ thai sản…
Quy chế trả lương cho người lao động được quy định rõ ràng cụ thể trong quy chế. Và mọi vấn đề liên quan đến tiền lương của người lao động trong doanh nghiệp được thực hiện theo từng quy định cụ thể trong quy chế tiền lương.
Quy chế lương tốt giúp doanh nghiệp thu hút và duy trì được những nhân viên giỏi
Các bước xây dựng quy chế trả lương
Quy chế trả lương được xây dựng theo các bước sau:
Bước 1: Khảo sát, xác định đơn giá và quỹ tiền lương kế hoạch cả năm
Đơn giá tiền lương chính là khoản chi cho tiền lương được xác định và tỷ lệ trên doanh thu của năm. Đơn giá tiền lương sẽ là mức cơ sở để xác định mức lương cơ bản cho từng chức danh. Bạn có thể tiến hành khảo sát tiền lương trên thị trường trước khi xây dựng đơn giá tiền lương cho doanh nghiệp mình.
Bước 2: Xây dựng hệ thống chức danh và hệ số giãn cách
Trong bước này, doanh nghiệp cần sử dụng bản mô tả công việc và yêu cầu chi tiết cho từng vị trí chức danh. Song song với đó, tính toán kĩ lưỡng hệ số giãn cách giữa các vị trí chức danh sao cho đảm bảo sự hợp lý giữa người cao nhất và thấp nhất trong công ty.
Bước 3: Xác định hình thức trả lương đến từng lao động
Có 2 hình thức trả lương trong doanh nghiệp hiện nay là trả lương theo 3P và KPIs.
Hình thức trả lương 3P ( Pay for Position – Person – Performance ): Là hình thức trả lương theo 3 yếu tố : Vị trí công việc – Năng lực của người ở vị trí đó và hiệu quả đạt được của người đó. Tiền lương mà một người nhận được trong tháng sẽ bằng tổng của 3 yếu tố trên.
Trả lương theo KPI (Key Performance Indicator): lại thường áp dụng với các công việc liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh tạo ra doanh thu cho doanh nghiệp.
Đôi khi doanh nghiệp cũng có thể sử dụng đồng thời cả hai phương thức trả lương trên sao cho phù hợp với hoạt động và lợi ích của doanh nghiệp.
Bước 4: Xây dựng hệ thống đánh giá nhân viên, quy chế thưởng phạt
Thưc hiện việc xây dựng hệ thống đánh giá nhân viên, quy chế thưởng phạt rõ ràng sẽ góp phần hoàn thiện việc xây dựng quy chế trả lương cho doanh nghiệp. Bởi khi việc khen thưởng, xử phạt được thực hiện rõ ràng sẽ tạo động lực cho người lao động phấn đấu hoàn thành thật tốt công việc được giao. Nói một cách khác, một chính sách khen thưởng, kỉ luật hợp lý sẽ khuyến khích và tạo động lực thúc đẩy người lao động tích cực làm việc đạt năng suất, hiệu quả cao.
Bước 5: Quy định về thời điểm và quy trình tính trả lương
Quy chế trả lương cũng cần xác định rõ thời điểm trả lương khi nào và quy trình trả lương ra sao, kể cả các chính sách lương đặc biệt. Điều này tạo nên sự rõ ràng minh bạch trong vấn đề chi trả tiền lương trong doanh nghiệp.
Bước 6: Ban hành, áp dụng và liên tục đánh giá, sửa đổi, bổ sung Quy chế
Quy chế tiền lương không mang tính ổn định theo thời gian. Theo sự thay đổi của đời sống xã hội, sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu hưởng thụ cuộc sống của con người cũng ngày càng cao. Quy chế tiền lương cũng cần phải được thay đổi sao cho phù hợp với sự phát triển và các quy định mới của pháp luật.
